Εκσυγχρονισμός του ΑΠΘ

Η λειτουργία του ΑΠΘ και οι διαδικασίες διοίκησής του πρέπει να εκσυγχρονιστούν. Η Σύγκλητος θα πρέπει να μετεξελιχθεί από σώμα τυπικών αρμοδιοτήτων σε αποφασιστικό σώμα με προγραμματικές αρμοδιότητες, σχεδιασμό στρατηγικής ανάπτυξης και πολιτικής καθώς και να οργανωθεί σε τμήματα και επιτροπές, που να ελέγχουν την καθημερινή λειτουργία του Ιδρύματος. Ιδιαίτερα κρίσιμη είναι η αποκέντρωση αρμοδιοτήτων από τις πρυτανικές αρχές και την σύγκλητο και η κατανομή ρόλων και αποκλειστικών αρμοδιοτήτων μεταξύ πρυτανικών αρχών,  συγκλήτου, σχολών  και διοίκησης.

Άμεση προτεραιότητα είναι η εκπόνηση στρατηγικού σχεδίου ανάπτυξης, το οποίο να περιλαμβάνει την ανάλυση της υπάρχουσας κατάστασης, το στρατηγικό όραμά για την εκπαίδευση, την έρευνα και τη διοίκησή του, τις δράσεις και τα αναγκαία μέτρα για την επίτευξή του. Ιδιαίτερα, η κατάρτιση ετήσιου και τετραετούς προϋπολογισμού του ΑΠΘ πρέπει να μετασχηματισθεί σε μια διαδικασία συμμετοχικού χαρακτήρα, αντί μιας απλής επανάληψης των προϋπολογισμών προηγούμενων ετών.

Οι διοικητικές υπηρεσίες οφείλουν να αναδιοργανωθούν και να μηχανοργανωθούν πλήρως, υιοθετώντας βέλτιστες πρακτικές, ώστε να εξυπηρετούν το προσωπικό και τους φοιτητές του ΑΠΘ με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Στις οικονομικές και τεχνικές υπηρεσίες προέχουν η καθιέρωση κριτηρίων και προτεραιοτήτων στη χρήση πόρων για τις ελαστικές δαπάνες, με πλήρη διαφάνεια στις διαδικασίες επιλογής τους και η υιοθέτηση πολιτικών αξιολόγησης των δαπανών και αποφυγής όσων είναι περιττές.

Επιπλέον, κάθε πράξη των διοικητικών οργάνων του ΑΠΘ (συμβάσεις, προμήθειες, επιχορηγήσεις, διορισμοί) πριν την εφαρμογή της, θα δημοσιοποιείται στο διαδίκτυο με όλα τα στοιχεία, που δεν προσκρούουν στη νομοθεσία για το προσωπικό και επιχειρηματικό απόρρητο.

Το ΑΠΘ οφείλει να αναπτύξει πρωτοβουλίες για την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του, προς όφελος των εκπαιδευομένων και των εργαζομένων σε αυτό, καθώς και να αποκτήσει το δικό του ραδιόφωνο και τηλεόραση και να οργανώσει τον τρόπο με τον οποίο θα προβάλει το έργο που επιτελείται σε αυτό.

Συμμετοχική Διοίκηση

Το Πανεπιστήμιο είναι μια αυτοδύναμη λειτουργική οντότητα, που κύριο στόχο έχει την δημιουργία νέων επιστημόνων και την παραγωγή επιστημονικής γνώσης, μέσω της έρευνας και της διδασκαλίας. Η διοίκησή του πρέπει να έχει συντονιστικό και καθοδηγητικό ρόλο, να είναι αποφασιστική και συνεκτική, να κινητοποιεί και να ενεργοποιεί το σύνολο του ανθρώπινου δυναμικού, των πόρων και των υποδομών του. Για τους λόγους αυτούς είναι απαραίτητη η:

• Βέλτιστη αξιοποίηση, ανακατανομή και διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού, των πόρων και των υποδομών,
• Άμεση αναβάθμιση και εκσυγχρονισμός των διοικητικών υπηρεσιών για την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση των μελών της Πανεπιστημιακής Κοινότητας,
• Ενεργός συμμετοχή στα κοινά όλων των μελών της Πανεπιστημιακής Κοινότητας, με συνεχή πληροφόρηση σε επιστημονικά, ερευνητικά, διδακτικά και διοικητικά θέματα,
• Αποκέντρωση της διοικητικής δομής με μεταφορά αρμοδιοτήτων από τη Σύγκλητο και το Πρυτανικό Συμβούλιο στις Σχολές, με στόχο την αξιοποίηση των πόρων, την ενθάρρυνση δημιουργικών πρωτοβουλιών, καθώς και τον συνεκτικό και αποτελεσματικό προγραμματισμό όλων των Τμημάτων και Σχολών του ΑΠΘ.

Οικονομικοί Πόροι και Χρηματοδότηση

Απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη υψηλού επιπέδου εκπαίδευσης, επιστημονικής και ερευνητικής δράσης των Πανεπιστημίων, είναι η αύξηση των δαπανών για την Παιδεία, η οποία θα πρέπει να πλησιάζει τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά δεδομένα. Είναι επομένως αναγκαία η άμεση ενίσχυση των κρατικών δαπανών για την αύξηση του ανθρώπινου δυναμικού (μέλη ΔΕΠ, ΕΙΔΙΠ, ΕΤΕΠ και διοικητικό προσωπικό), αλλά και των υποδομών (εργαστηρίων για φοιτητές και έρευνα, κτιριακών εγκαταστάσεων, κτλ.) και χορήγηση υποτροφιών σε μεταπτυχιακούς και μετα-διδακτορικούς ερευνητές.

Ο περιορισμός των κρατικών δαπανών για την Παιδεία οδηγεί στην απαξίωση των πανεπιστημιακών σπουδών, επιδρώντας αρνητικά και στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. Επιπλέον, αυτός ο περιορισμός αφήνει ανοιχτές τις πύλες για την είσοδο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και επιχειρηματικότητας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Είναι επομένως απαραίτητο το Πανεπιστήμιο να διεκδικήσει δυναμικά την αύξηση των κρατικών δαπανών αλλά και άλλων επιχορηγήσεων, καθώς και να επιδιώξει την αξιοποίηση της περιουσίας του και των αποτελεσμάτων της έρευνας που πραγματοποιεί.

Η προσπάθεια για την ανάπτυξη και τη βέλτιστη διαχείριση των οικονομικών πόρων του ΑΠΘ θα πρέπει να εστιάζεται στην:

• Διεκδίκηση μεγαλύτερης δημόσιας χρηματοδότησης μέσω του Τακτικού Προϋπολογισμού και των Δημόσιων Επενδύσεων,
• Υιοθέτηση των κατάλληλων οργανωτικών επιλογών από το ΑΠΘ για την ταχύτερη απορρόφηση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ,
• Αύξηση της συμμετοχής του ΑΠΘ σε εκπαιδευτικά και ερευνητικά προγράμματα, χρηματοδοτούμενα από τα αρμόδια Υπουργεία,
• Αύξηση της απορρόφησης κονδυλίων από τα Κοινοτικά Προγράμματα και της συμμετοχής του ΑΠΘ, με την παρότρυνση και την πολύπλευρη υποστήριξη των μελών του να συμμετάσχουν σε ερευνητικές προτάσεις,
• Ουσιαστική αύξηση των πόρων της Εταιρείας Αξιοποίησης & Διαχείρισης Περιουσίας του ΑΠΘ, αξιοποίηση και αποδοτική εκμετάλλευση των δωρεών, των ακινήτων και των κληροδοτημάτων του Πανεπιστημίου.

Υποδομές και Εξοπλισμός

Η ανεπάρκεια και η κακή ποιότητα των χώρων είναι ίσως το μεγαλύτερο ειδικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει το ΑΠΘ. Πολλές αίθουσες διδασκαλίας είναι ανεπαρκείς για τα προβλεπόμενα ακροατήρια και ωθούν τους φοιτητές να μην παρακολουθούν τα μαθήματα, πολλά εργαστήρια δεν επαρκούν, αν και δουλεύουν σε πολλές βάρδιες, πολλά γραφεία μελών του προσωπικού δεν καλύπτουν τις βασικές απαιτήσεις για παραγωγική εργασία.

Επομένως βασικός στόχος μας είναι η ουσιαστική βελτίωση και επέκταση των υποδομών του ΑΠΘ, που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη της εκπαιδευτικής, επιστημονικής και ερευνητικής Αριστείας.

Η επίλυση του προβλήματος προϋποθέτει  επέκταση και εξεύρεση νέων κατάλληλων για την σημερινή εποχή χώρων και εγκαταστάσεων. Το αίτημα της μερικής ή της σταδιακής μετεγκατάστασης είναι όσο ποτέ επίκαιρο και πρέπει να δρομολογηθεί άμεσα στο πλαίσιο του στρατηγικού σχεδίου ανάπτυξης του Πανεπιστημίου, λαμβάνοντας υπόψη τις αντίστοιχες δραστηριότητες, αναγκαιότητες  και υποδομές της πόλης και της περιοχής. Αυτό απαιτεί άμεση ολοκλήρωση των μελετών και εργασιών για την μεταφορά και επέκταση μέρους των εγκαταστάσεων του Πανεπιστημίου σε νέους χώρους της περιοχής Θεσσαλονίκης.

Στο άμεσο μέλλον όμως είναι απολύτως αναγκαία η αναβάθμιση και βέλτιστη αξιοποίηση των υποδομών της Πανεπιστημιούπολης. Στόχοι, που μπορούν να υλοποιηθούν σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα, είναι:

• Πλήρης αξιοποίηση τυχόν ανεκμετάλλευτων κτηριακών χώρων, για την δημιουργία νέων αλλά και για την επέκταση υπαρχόντων διδακτικών και ερευνητικών εργαστηρίων,
• Συνεχής συντήρηση και βελτίωση των διάφορων εγκαταστάσεων, ώστε να γίνουν περισσότερο λειτουργικές,  υγιεινές, ασφαλείς και ενεργειακά αποδοτικές. Η αναβάθμισή τους, μέσω της βελτίωσης της ενεργειακής τους συμπεριφοράς και της αξιοποίησης των ήπιων μορφών ενέργειας,  αποτελεί προτεραιότητα από περιβαλλοντική αλλά και οικονομική άποψη. Η εφαρμογή του νέου κανονισμού ενεργειακής απόδοσης των κτηρίων, που πρέπει να αρχίσει από τα παλαιότερα δημόσια κτήρια, δίνει μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για υποδειγματική εφαρμογή μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας, βασισμένων στην τεχνογνωσία, που υπάρχει στο πανεπιστήμιό μας, την οποία θα προβάλλουν στην κοινωνία,
• Ολοκλήρωση του ελέγχου στατικής επάρκειας και ενίσχυση όσων κτηρίων παρουσιάζουν προβλήματα,
• Περαιτέρω βελτίωση της προσβασιμότητας των κτηρίων από άτομα με ειδικές ανάγκες,
• Αισθητική αναβάθμιση των κτηριακών εγκαταστάσεων και των ελεύθερων χώρων,
  • Μελέτη και κατασκευή νέων χώρων στάθμευσης και εφαρμογή κυκλοφοριακών ρυθμίσεων, με στόχο την γρήγορη και ασφαλή μετακίνηση και τη διευκόλυνση της κίνησης ατόμων με ειδικές ανάγκες Στο πλαίσιο αυτό θα γίνει επαναδιαπραγμάτευση των συμφωνιών με την ΜΕΤΡΟ Α.Ε. για τους 2 χώρους στάθμευσης. Τέλος, σε συνεργασία με τον Ο.Α.Σ.Θ. θα εξετασθεί η δυνατότητα ρύθμισης των δρομολογίων του, ώστε να εξυπηρετούνται καλύτερα οι εργαζόμενοι και οι φοιτητές από τα μέσα μαζικής μεταφοράς και να περιορισθεί η ανάγκη χρήσης Ι.Χ. αυτοκινήτων,
  • Ενίσχυση της ασφάλειας των πανεπιστημιακών χώρων, με αύξηση της φύλαξης, λήψη κατάλληλων τεχνικών μέτρων και υλοποίηση υποδομών, που να επεκτείνουν την χρονική λειτουργία του ΑΠΘ και να  ενδυναμώνουν την φυσική παρουσία των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας. Κύρια προτεραιότητα είναι η ίδρυση σώματος Πανεπιστημιακής φύλαξης που θα ελέγχεται από τη Σύγκλητο. Τα κονδύλια για αυτό το σώμα θα διεκδικηθούν από το Υπουργείο Παιδείας,
• Δημιουργία συνεδριακού κέντρου για την υποστήριξη επιστημονικών, πολιτιστικών και φοιτητικών εκδηλώσεων,
• Βελτίωση του συστήματος συλλογής και αποκομιδής απορριμμάτων σε συνεργασία με τον Δήμο και περαιτέρω προώθηση της ανακύκλωσης,
• Κατάρτιση Περιβαλλοντικού Επιχειρησιακού Σχεδίου στο ΑΠΘ για την καταγραφή, αξιολόγηση και αντιμετώπιση περιβαλλοντικών προβλημάτων, καθώς και για την ευαισθητοποίηση και ενεργό συμμετοχή σε φιλικές προς το περιβάλλον δράσεις όλων των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας.

Σε ό,τι αφορά τον επιστημονικό και ερευνητικό εξοπλισμό, στόχος θα πρέπει να είναι η άμεση αναβάθμιση του υπάρχοντος και η απόκτηση νέου, που θα επιτευχθούν με την:

• Δυναμική διεκδίκηση νέων ερευνητικών προγραμμάτων και την ορθή χρήση και αύξηση του προϋπολογισμού των Δημοσίων Επενδύσεων, από τον οποίο 10% θα διατίθεται για απόκτηση ερευνητικού εξοπλισμού και άλλο 10% για τα φοιτητικά εργαστήρια στα επιμέρους Τμήματα,
• Δημιουργία νέων ερευνητικών εργαστηριακών μονάδων, οι οποίες μπορούν να ενταχθούν στο ΚΕΔΕΚ, κυρίως από κονδύλια της Περιφέρειας, του ΕΣΠΑ, διάφορων Υπουργείων, της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τα έργα περιφερειακής και τομεακής ανάπτυξης,
• Επένδυση μέρους των εσόδων της Επιτροπής Ερευνών σε ερευνητικό εξοπλισμό, και σε εσωτερικά ανταγωνιστικά προγράμματα διεπιστημονικής έρευνας μεταξύ των Τμημάτων και των Σχολών,
• Επένδυση μέρους των κονδυλίων της Επιτροπής Διαχείρισης Περιουσίας του ΑΠΘ σε εσωτερικά ανταγωνιστικά προγράμματα διεπιστημονικής έρευνας,
• Επένδυση μέρους των κονδυλίων της Επιτροπής Ερευνών και της Επιτροπής Διαχείρισης περιουσίας του ΑΠΘ για την χορήγηση υποτροφιών σε προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές, οι οποίοι θα απασχολούνται στα ανταγωνιστικά προγράμματα διεπιστημονικής έρευνας,
• Επέκταση των υποδομών πληροφορικής, πλήρη μηχανοργάνωση, τυποποίηση και πιστοποίηση όλων των διοικητικών μονάδων, λειτουργιών και διαδικασιών.

Αξιολόγηση-κοινωνική λογοδοσία

Όλες οι λειτουργίες και δραστηριότητες του ΑΠΘ πρέπει να είναι διαφανείς, οργανωμένες, όπως υπαγορεύει ο δημόσιος χαρακτήρας του και να ελέγχονται. Η αξιολόγηση είναι μια αναδραστική διαδικασία, που φυσικά πρέπει να αποσκοπεί στη βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος και να βασίζεται σε ακαδημαϊκά κριτήρια μόνο. Όμως για να υπάρχει αξιολόγηση με βάση στόχους, πρέπει από την πλευρά της η Πολιτεία να εγγυάται τα μέσα για την επίτευξη των στόχων αυτών. Η πολιτική του κράτους απέναντι στα πανεπιστήμια πρέπει και αυτή να αξιολογείται.

Πρέπει λοιπόν η  αξιολόγηση να είναι μια διαδικασία ελέγχου υλοποίησης των στόχων του πανεπιστημίου, που αφορούν στην εκπαιδευτική και επαγγελματική ολοκλήρωση των αποφοίτων του, στην υλοποίηση του στρατηγικού του οράματος και στην επιστημονική και ερευνητική του παραγωγή και αξιοποίηση των αποτελεσμάτων του, και που θα οδηγήσουν στη συμμετοχή του στα δίκτυα Αριστείας.